Hội chứng đổi tên

Mấy tùân nay, thầy trò các thế hệ và cả phụ huynh học sinh trường Hà Nội - Amsterdam xôn xao về vụ trường được chuyển địa điểm mới và phải đổi tên, nghĩa là khai tử cái tên trường Ams đầy tự hào, mà họ đã có suốt vài chục năm qua. Mấy đứa học trò vừa chảy nước mắt vừa kêu người lớn giúp đỡ để giữ lại được tên trường.

Cấp trên đưa ra yêu cầu đổi tên cũng có lý vì trường mới xây, có thấy anh "Hoa tuy lip" cho tiền đâu. Không chi mà vẫn có tên à, quên đi. Lý lẽ này rất phù hợp với nguyên tắc kinh tế thị trường, có vẻ thế.

Ý kiến ngược lại cũng có lý. Đó là ngôi trường được Tp Ams giúp đỡ xây dựng khi ta còn khó khăn, ít bạn bè, còn bị cấm vận. Một miếng khi đói, quý lắm chứ. Hơn nữa, nhìn ở góc độ thị trường, trường Ams đã có một thương hiệu quốc tế, mà cả nước không có mấy trường đạt được. Không khuyến khích nâng đỡ mà lại khai tử thì chẳng hoá ra không hiểu gì về thị trường hay sao... vv.

Tôi lại nhìn ở chuyện này một góc độ khác, đó là hội chứng đổi tên ở xứ ta. Ngày xưa, triều đại nào có kỵ huý của triều đại đó, nên thay đổi để tránh huý, có trường hợp thay đổi cho phù hợp với vị thế. Ví dụ khi nhà Nguyễn lập kinh đô ở Huế, Thăng Long không còn là kinh đô nữa thì đổi tên từ Phụng Thiên ( Phụng thiên thừa vận) sang Hoài Đức ( nhớ đức của các triêù đaị trước) mà Thuận Hoá đổi sang Thừa Thiên ( Thừa thiên thống vận)... Đổi như thế có lý. Nhưng cũng do thay đổi nhiều nên duyên cách mỗi địa phương nhiều khi không biết đường nào mà lần.

Nói gần hơn, sau khi đi kháng chiến trở về, những anh Tý, anh Mẹo, anh Dần, chị Mơ, chị Mận... thi nhau đổi tên sang Chiến, Thắng, Thắng , Lợi. Nhiều làng xã êm đềm mang tên mới, nhiều nhất là tên danh nhân, anh hùng cách mạng.

Gần hơn thì có phong trào đổi cả những danh từ quen thuộc sang Hán Việt cho nó... sang. Ví dụ, Chợ thì được gọi là Trung tâm thương mại. Cái chợ Ngọc Hà bé tý ở quận Ba Đình - HN từng được gọi là TTTM Ngọc Hà; Bến xe thì gọi là Trung tâm vận chuyển hành khách...

Tương tự trường Ams hiện nay là Bệnh viện Nhi do Thuỵ Điển tài trợ xây dựng chỗ đê La Thành. Lúc đó đây là một bệnh viện hiện đại nhất nước, trong lúc ta còn chìm trong bao cấp khốn khó. Nó được mang tên Bệnh viện Olop Panmer, tên vị Thủ tướng TĐ thân với VN...

Ít lâu sau nó đựoc đổi là BV Nhị VN- TĐ.

Bây giờ mất chữ TĐ, chỉ còn BV Nhi TW.

Có lẽ TĐ đã không còn tài trợ nữa, nên họ cho bay cái tên đầy ân nghĩa đó. Nên chăng ta thông báo cho họ biết, nếu muốn giữ tên thì mỗi năm phải nộp cho chúng tôi X tiền, họ không chi đã mình hẵng bỏ có phải hay hơn không nhỉ?! Làm kiểu này kiếm đựoc ối tiền, BV Việt Đức, Việt Cu, BV Saint Paul... đều có thể ra thóc cả.

 Thấy gì nói nấy, mong các bạn bàn thêm