Thứ Bảy, 7 tháng 4, 2012

Ông Bếp

Dạo này đọc Gia phả gia đình mới thấy có cụ Bếp, vì cụ đi lính nhưng năm cuối thế kỷ 19.

Ở làng sau này cũng có một vài ông Bếp, nghe nói đi lính cho Tây, sang tận châu Phi, ông nào cũng có áo dạ màu cứt ngựa, khuy đồng sáng loáng.
Hỏi ông bạn Viện Sử rằng: Sao gọi là Bếp?
Ông bạn bảo vì đi lính, chỉ nấu bếp nên gọi như vậy. Tôi không tin lắm, tra cứu mới biết, Bếp là bậc thứ hai từ dưới lên trong hệ thống quân hàm của lính tập, tức lính khố đỏ ngày xưa.
Thấp nhất là Lính, sau đến Bếp rồi Cai, Đội...


Và ở Bắc Kỳ, sau Nghị định 1884 của Pháp mới tuyển mộ lính tập, trước hết là những người Thiên chúa giáo, sau mới mở rộng ra mọi thành phần. Do trang phục có thắt lưng đỏ buông thõng phía trước nên gọi là khố đỏ. Tuy nhiên nhìn hình thì thấy họ ăn mặc cũng đàng hoàng.

Lính khố đỏ do Pháp tuyển chọn, huấn luyện và trả lương nên khá chính quy, được coi như đội lính đánh thuê của Pháp.


Tuy nhiên, tôi muốn biết thêm ví dụ lương bổng, thời hạn đi lính và các chi tiết sinh hoạt khác, ai biết xin trao đổi dùm...

29 nhận xét:

  1. Những cái qui chế này, chắc phải hỏi các Cụ, các Sơ nhà mình Toro nhỉ!

    Trả lờiXóa
  2. Em tưởng lính khố đỏ là mặc mỗi cái khố. Keke.

    Trả lờiXóa
  3. Keke với em nè.
    Trên trang web gì đó.. có những giải thích về lính ngày xưa như sau:

    Lính tập, thoạt kỳ thủy, tiếng Pháp gọi là tirailleurs, binh sĩ của một đội quân thuộc địa bản xứ (soldats dune troupe coloniale indigène). Ở Senegal thì gọi là tirailleurs senegalais, ở VN gọi là lính tập An Nam (tirailleurs annamites). Trong binh pháp Âu - Mỹ cho đến thế kỷ 19, thường thì binh sĩ xếp theo đội hình "khối vuông", khi giao tranh lần lượt hàng trước bắn xong thì đến hàng sau bắn. Tất cả hiên ngang giơ ngực ra mà bắn và hứng đạn. Sau đó, mới điều chỉnh bằng chiến thuật phân tán ra mà bắn nhằm gây rối nơi đối phương, gọi là disperser en tirailleurs, từ đó gọi các binh sĩ chuyên di chuyển tấn công này là tirailleur. Trong các quân đội sử dụng tiếng Anh gọi là thiện xạ (sharpshooter). Có lẽ do thời đầu mới thành lập, nhìn thấy các chú lính này tập tành "ắc ê" (một, hai) nên gọi là lính tập.

    Lính Tập được chia theo 3 loại

    - Lính khố Xanh
    Là lính dưới quyền cai quản trực tiếp của thực dân Pháp ,được bố trí ở tất cả 3 miền Bắc Trung Nam .Họ được trang bị rất đầy đủ về quân dụng y như lính Pháp.
    Gọi là Lính khố Xanh là do trang phục của họ như mũ ,khố, giầy màu xanh

    - Lính khố Đỏ
    Là lính cũng thuộc quyền cai quản trực tiếp của Pháp ,nhưng họ chẳng khác nào những người lính đánh thuê .Họ thường Xuyên bị huy động chiến đấu tại những thuộc địa của Pháp hay tại chính quốc.
    Cách gọi Lính Khố Đỏ cũng là do trang phục của họ như Mũ ,giầy và khố có màu đỏ

    - Lính khố Vàng.
    Là lính không trực tiếp thuộc quyền quản lý của Pháp mà thuộc Quyền quản lý của triều đình nhà Nguyễn.Họ được trang bị sơ sài .Nhiệm vụ chủ yếu là bảo vệ và làm những công việc nghi lễ của Triều Nguyễn.
    Cách gọi Lính Khố Vàng cũng tương tự như lính khố xanh, khố đỏ.

    Trả lờiXóa
  4. Chị M: Em đã khai thác trang này trên google rồi ạ, nhưng những thông tin em muốn biết thêm thì không có. Cám ơn chị post lên để ai quan tâm tiện đọc.
    Tudinhuong: Ngày xưa dân quê có khi chỉ đóng khố, coi như quần short bây giờ, nhưng sexy hơn. Hii, trông thấy họ trang phục khá đàng hoàng mà gọi là lính khố đỏ, khố xanh... có vẻ bí từ quá em nhỉ.

    Trả lờiXóa
  5. Chị nhìn hình thì chị biết em lấy từ trang đó rồi, nhưng vì TĐH hỏi lính khố đỏ.. nên chị đưa 1 đoạn về cho nàng ấy đọc thôi... hihi

    Trả lờiXóa
  6. Cũng có thể vì khi đó ngôn ngữ Việt chưa phát triển mạnh như hồi sau này. Em nghĩ thế. Giờ ngôn từ của chúng ta phong phú lắm anh. Nhưng em nghĩ là họ lấy một điểm dễ nhận biết nhất để gọi. Cũng như vài người có bí danh, nghệ danh vậy. Thỉnh thoảng vẫn nghe chương trình thời sự nói về lính mũ nồi xanh đó anh. Chắc cũng không phải do bí từ.

    Trả lờiXóa
  7. Ông bà ta ngày xưa có khố và yếm là thứ trang phục trên cả tuyệt vời đó anh. Hihi.

    Trả lờiXóa
  8. Thông tin thú vị quá . Dạo này anh chuyển sang nghiên cứu nhiều thứ nhỉ

    Trả lờiXóa
  9. charm: Vì đụng đến nên phải tìm hiểu thêm, phát hiện ra ý nghĩa chữ "Bếp" anh khoái lắm,

    Trả lờiXóa
  10. Hay cái là em thấy anh đọc và nghiên cứu được nhiều , toàn những thứ mà thực ra biết thêm thật thú vị

    Trả lờiXóa
  11. Bếp: Trong quân đội Mỹ (xem phim Trân châu cảng là biết ạ), Bếp có vị trí quan trọng mà anh. Em tưởng điều này anh biết lâu rồi.

    Trả lờiXóa
  12. Lạ! Bu còm ba lần vào bài này thế đi đâu cả nhỉ???

    Trả lờiXóa
  13. Mul lỗi chưa nhận còm của chú đó ạ.
    Chú còm lại đi chú.

    Trả lờiXóa
  14. Chú Bu ơi, cháu phát hiện ra rồi.
    Anh Toro viết hai ẻn giống nhau, cháu thấy 3 còm của chú ở ẻn "Ông Bếp" kia đó ạ. :)

    Trả lờiXóa
  15. (Bu coppy lại còm ở trang Bếp nào đó dán vào đây, hihihi))




    Bếp tiếng Tây là Tirailleur de 1 classe ( lính biệt kích cấp 1 ??)


    Từ điển Wikipedia giải thích:
    Thời Pháp thuộc lính khố đỏ và lính khố xanh gọi chung là lính tập.

    Sinh thời ông bố bu (1900 - 1965) nhắc đến đám lính khố xanh ông gọi là lính tập
    Rất nhiều người đến nhà bu chơi ông đều gọi là Bếp (Bếp A,, Bếp B,. Bếp C....) bà mẹ bu hỏi mấy ông ấy nấu ăn ngon lắm sao, ông trả lời bếp là quân hàm chứ không phải lính nấu ăn....


    Đúng Bếp là một thứ hàm trong quân đội người Việt dưới thời thuộc Pháp
    Còn lính tập là lính khố xanh chứ không phải lính khố đỏ

    Trả lờiXóa
  16. Vậy lính khố đỏ hơn lính khố xanh 1 cấp hén chú?

    Trả lờiXóa
  17. Bác Bu: Thực ra lính tập là bao gồm cả lính khố đỏ, khố xanh và khố vàng bác ạ.
    Tudinhhuong: Ba loại lính khác nhau, không phải khố đỏ hơn khố xanh em ạ. Lính khố đỏ như quân chủ lực, đánh thuê, còn khố xanh với nhiệm vụ bảo vệ an ninh, tuần tra, đóng ở tỉnh, lính khố lục canh gác phủ, huyện, còn lính khố vàng đóng ở kinh đô. Bây giờ an ninh cũng đeo quân hàm xanh, bộ đội quân hàm đỏ , hii, chả biết có liên quan không...

    Trả lờiXóa
  18. huhuhu chép từ trang khác đây nên không thứ tự...

    tudinhhuong2410 said
    Lính biệt kích là một loại lính được đào tạo bài bản và có khả năng ứng biến nhanh nhạy.
    Đúng không chú?

    Bu: Tirailleur de 1 classe ( lính biệt kích cấp 1 ??) không hiểu tại sao người ta gọi lính biệt kích cấp 1 là Bếp nữa.!!! Tìm hiểu vụ này cũng thú vị đấy

    còn biệt kích là là người thuộc lực lượng vũ trang đặc biệt, được biên chế và trang bị gọn nhẹ, hoạt động phân tán, chuyên làm nhiệm vụ lọt vào vùng của đối phương để hoạt động phá hoại.



    tudinhhuong2410
    Vậy là Bếp không phải anh nuôi há chú?
    Bởi cháu nghĩ Bếp cũng là một quân hàm dành riêng cho người nấu bếp trong quân đội khi cháu xem phim Mỹ.
    Cháu chắc nhầm rồi.

    Trả lờiXóa
  19. Em vô coi thôi không bít gì để bàn, nói đúng ra giờ lên mạng chắc tìm được, mà có thể là bằng tiếng Pháp là nhiều, đoán vậy.

    Trả lờiXóa
  20. Nhờ Toro cho xem hình mới biết thế nào là "lính khố đỏ" , chứ trước nghe cứ tưởng lính mặc độc cái khố đỏ . Nghĩ vậy, vì nhớ có thấy hình quan Tây mặc quần short thì lính mình mặc khố là cũng có lý lắm chớ ((-:

    Trả lờiXóa
  21. Có loại lính này tôi biết vì thời trước năm 75 tôi có thời gian đóng chung, đó là lính Biệt kích, tiếng Pháp là Commando, tiếng Anh là Commando, Ranger, là loại lính được huấn luyện đặc biệt, rất tinh nhuệ (toán lính hạ sát Bin Laden chính là một loại biệt kích của Mỹ), chuyên hành động từng toán nhỏ, nhận những nhiệm vụ đặc biệt sâu trong lòng địch, một cách chớp nhoáng (như toán lính hạ sát Bin Laden), và kể cả hoạt động lâu dài để thu thập tin tức, phá hoại...

    Trả lờiXóa
  22. Anh H: Em nghĩ là lính tập, lính khố đỏ không pahir là biệt kích, hay lực lượng tinh nhuệ đặc biệt gì đâu, chắc như lính nghĩa vụ thôi ạ.
    Chị Bangtam: Lính mà mặc khố như Thạch Sanh thì lăn lê, bò toài sao được. Hii, đúng là không xe hình thì khó hình dung chị nhỉ?!

    Trả lờiXóa
  23. Hihi, toi dang noi toi loai linh Biet kich ma truoc nam 75 o chien truong Tay nguyen tui toi co phoi hop hoat dong, chu dau co noi toi linh tap, kho xanh kho do. Luc luong do hoat dong tung toan nho, rat tap trung vao mot muc tieu, chang han am sat, pha hoai, tinh bao... duoc trang bi gon, nhe... nhung vu khi cua luc luong nay la loai hien dai va hieu qua nhat trong tac chien :-)))

    Trả lờiXóa
  24. Nếu như bác Hiệp nói thì bây giờ gọi là lính đặc công phải không ?

    Hihi , tại trí tưởng tượng M hơi bị "phong phú" đó Toro . Lúc đó chắc liên tưởng dân da đỏ trong các rừng châu Mỹ xưa cũng che mỗi tấm khố, trần trùng trục vác dao mác đánh ác chiến ((((-:

    Trả lờiXóa
  25. Hoi con be toi co nghe ong cu toi ke chuyen ve linh kho xanh kho do, do la chuyen "quay chan la chuoi", moi lan tap co ho khau lenh ben phai quay, ben trai quay, vay ma nghe ong cu toi noi co nhieu ong linh nha que khong phan biet duoc phai, trai, cuoi cung Thay doi (Thay cai) bat lay la chuoi cot vao mot ben chan, va khi tap thi ho "quay chan la chuoi, quay". Khong ro ngay xua ong cu toi ke chuyen that hay chuyen vui cuoi, boi nho chua phan biet duoc :-))

    Trả lờiXóa
  26. @bangtamngt, cung co the xem la "xem xem" (tuong duong) Marg., Linh Biet kich la loai quan khong co so quan, truoc khi nhan mot nhiem vu ho duoc lanh truoc ca nam luong, boi nhiem vu cua ho dac biet nguy hiem den tinh mang, nhieu nguoi mat tich khong bao gio tro ve, chang ro ho con song hay da chet nua.

    Trả lờiXóa
  27. Anh H: Chuyện quay chân quấn lá chuối là chuyện vui nhưng chắc là có thật, vì người nông dân VN hồi cuối thế kỷ 19- đầu 20 còn đần lắm. Nhìn những tấm hình hồi đó thì thấy họ trông rất đần, đa số không biết chữ mà. Biệt kích là danh từ phía Nam, còn đặc công là từ phía Bắc dùng, cùng chỉ một lực lượng chuyên thực hiện nhiệm vụ Công Kích Đặc Biệt như anh H đã dẫn. Vì không thích dùng chữ bên kia đã dùng nên thay đổi thôi ạ, như nhà Nguyễn với Lê Trịnh khi xưa.

    Trả lờiXóa
  28. Hồi xưa học sử biết sơ sơ về tên và cấp bậc trong đội lính đánh thuê, nay biết thêm qua entry này. Thế mới biết để hiểu ngọn ngành chỉ riêng tên gọi cũng đã ko đơn giản.

    Trả lờiXóa

Flags

Flag Counter